تفاوت تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست؟ (لیست کامل تجهیزات + مقایسه)

به طور کلی تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه دو نوع تجهیزات متفاوت در طراحی زیرساخت‌های شبکه‌ای هستند که برای انتقال داده در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند. هرکدام از این نوع تجهیزات شبکه ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها به نیازهای سازمان و پیچیدگی شبکه بستگی دارد.

تجهیزات اکتیو چیست؟

تجهیزات اکتیو (Active Networking) به دستگاه‌هایی گفته می‌شود که قابلیت مدیریت، پردازش و مسیریابی داده‌ها در شبکه را دارند. این تجهیزات با داشتن پردازنده و حافظه داخلی امکان مدیریت هوشمند داده‌ها را فراهم می‌کنند. این تجهیزات به دلیل داشتن قابلیت‌های اضافی مانند تقویت سیگنال، مدیریت ترافیک و ایجاد امنیت نقش مهمی در شبکه ایفا می‌کنند.

تجهیزات اکتیو شامل دستگاه‌هایی مانند روترها، سوئیچ‌ها و هاب‌ها هستند که به طور فعال ترافیک شبکه را مدیریت و هدایت می‌کنند. این نوع تجهیزات به دلیل استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌تر، سرعت و پایداری بیشتری دارند و می‌توانند به‌صورت هوشمند داده‌ها را به مقصد هدایت کنند. هزینه راه‌اندازی و نگهداری تجهیزات اکتیو معمولاً بالاتر از پسیو است.

انواع تجهیزات اکتیو شبکه و عملکرد آن‌ها

در ادامه به بررسی برخی از تجهیزات اکتیو می‌پردازیم:

سرور (Server)

سرورها مهم‌ترین و اصلی‌ترین اجزای شبکه‌های سازمانی هستند که منابع پردازشی موردنیاز کلاینت‌ها را تأمین می‌کنند. در شرکت‌های پیشرفته سرورها به‌عنوان میزبان و بانک‌های اطلاعاتی عمل می‌کنند.

سرورها در انواع مختلفی مانند سرورهای رک‌مونت، تیغه‌ای و ایستاده عرضه می‌شوند. برای مثال سرورهای HP ProLiant به دلیل کارایی بالا و طول عمر طولانی انتخاب محبوبی در بین سازمان‌ها هستند.

هاب شبکه (Hub)

هاب‌ها دستگاه‌هایی ساده هستند که امکان اتصال چندین دستگاه به یک شبکه را فراهم می‌کنند. در شبکه هر بسته ای که به یک پورت از هاب وارد میشود به سایر پورت ها ارسال می‌گردد. به دلیل استفاده از امکان همه‌پخشی هاب‌ها باعث تداخل ترافیک شبکه می‌شوند و کارایی پایین‌تری نسبت به سوئیچ‌ها دارند.

سوئیچ شبکه (Switch)

سوئیچ‌ها یکی از مهم‌ترین تجهیزات اکتیو هستند که عملکردی شبیه به هاب دارند؛ اما بسیار هوشمندتر عمل می‌کنند. این تجهیزات با بررسی آدرس‌های سخت‌افزاری دستگاه‌ها داده‌ها را مستقیماً به مقصد ارسال می‌کنند و از بروز تداخل و ازدحام در شبکه جلوگیری می‌نمایند.

سوئیچ‌ ها می‌توانند در لایه‌های مختلف مدل OSI کار کنند. سوئیچ‌های مدیریتی و غیرمدیریتی گزینه‌هایی مناسب برای نیازهای مختلف سازمانی هستند.

♦♦♦ مطلب پیشنهادی: راهنمای جامع خرید سوئیچ های مدیریتی و غیرمدیریتی ♦♦♦

روتر (Router)

روترها وظیفه اتصال چندین شبکه به یکدیگر و مسیریابی داده را بر عهده دارند. این دستگاه‌ها اطلاعاتی در مورد مسیرهای مختلف در شبکه ذخیره می‌کنند و از این طریق داده‌ها را به مقصد هدایت می‌کنند.

روتر وسیله‌ای برای اتصال چندین دستگاه به اینترنت و شبکه داخلی است.

روترها معمولاً در شبکه‌های بزرگ‌تر مورداستفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند به‌عنوان فایروال نیز عمل کنند. مدل‌های پیشرفته‌تر روترها از پروتکل‌های امنیتی و الگوریتم‌های پیچیده برای مدیریت ترافیک شبکه پشتیبانی می‌کنند.

اکسس‌پوینت (Access Point)

اکسس‌پوینت‌ها در شبکه‌های بی‌سیم عملکردی مشابه سوئیچ‌ها در شبکه‌های کابلی دارند. این تجهیزات امکان اتصال دستگاه‌های دورتر از روتر را به شبکه وای‌فای فراهم می‌کنند.

اکسس پوینت ‌های پیشرفته می‌توانند به‌عنوان سوئیچ، روتر و حتی سرور DHCP نیز عمل کنند و از چندین آنتن برای بهبود پوشش شبکه استفاده نمایند.

فایروال (Fire Wall)

فایروال‌ها چه به‌صورت سخت‌افزاری و چه نرم‌افزاری نقش مهمی در تأمین امنیت شبکه ایفا می‌کنند. این دستگاه‌ها با فیلترکردن داده از ورود تهدیدات خارجی و حملات سایبری جلوگیری می‌کنند.

استفاده از فایروال‌های پیشرفته به همراه سیستم‌های تشخیص و پیشگیری از نفوذ (IDS/IPS) امنیت شبکه را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

بریج (Bridge)

وسیلة سخت‌افزاری است که برای اتصال دو شبکه استفاده می‌شود. این دو شبکه می‌توانند از نظر ساختار و تکنولوژی مشابه یا متفاوت باشند. وقتی پورت‌های هر شبکه به بریج متصل می‌شوند تمامی تنظیمات بریج روی شبکه‌ها اعمال می‌شود و تنظیمات هر پورت طبق تنظیمات بریج تغییر می‌کنند و هماهنگ می‌شوند.

ریپیتر (Repeater)

هنگامی که داده‌ای در شبکه ارسال می‌شود و مسیر طولانی را طی می‌کند بعد از طی مسافتی دچار افت سیگنال می‌شود و نیاز دارد که سیگنال تقویت شود، این تقویت سیگنال توسط ریپیتر انجام می‌شود. البته افت سیگنال به نوع کابل استفاده شده بستگی دارد که اگر از کابل شبکه لگراند استفاده شود نیاز به استفاده از ریپیتر نیست.

مودم LTE

مودم LTE که با نام TD-LTE نیز شناخته میشود یک مودم بی سیم (سیم کارت خور) است که قابلیت اتصال به شبکه های ایرانسل، همراه اول، رایتل را دارد. یکی از ویژگی های بارز مودم های LTE سرعت انتقال بالای داده هاست.

رادیو وایرلس

یکی از تجهیزات اکتیو شبکه است که توانایی دریافت و ارسال داده ها را به صورت بی سیم دارد. این دستگاه نقاط گسترده تری را پوشش می‌دهد آنتن دهی بشتری دارد. این وسیله امکان دسترسی چندین دستگاه را به اینترنت وایرلس، به طور گسترده در ادارات و فضاهای عمومی فراهم میکند. رادیو وایرلس دارای دو نوع داخلی و خارجی میباشد.

کارت شبکه (Network card)

کارت شبکه یک قطعه سخت افزاری و یکی از تجهیزات ضروری در اتصال به اینترنت است. کامپیوتر های تحت شبکه همگی باید دارای یک کارت شبکه باشند تا ارتباط کامپیوتر با اینترنت برقرار شود.به عبارت دیگر کارت شبکه یک واسطه بین کامپیوتر ، تلفن همراه و دیگر تجهیزات و شبکه اینترنت است که این ارتباط می‌تواند از طریق کابل، فیبرنوری، وای فای یا وایرلس برقرار شود.

کارت شبکه قطعه‌ای است که ارتباط دستگاه ها با شبکه را برای انتقال داده امکان پذیر می‌سازد.

ماژول فیبر نوری (Fiber Optic Module)

ماژول فیبر نوری یا SFP یک قطعه سخت افزاری است که برای اتصال کابل فیبر نوری به یک دستگاه الکترونیکی استفاده می‌شود. با استفاده از ماژول فیبر نوری می‌توانید داده ها را با سرعت و کیفیت بالاتری انتقال دهید.

اداپتور POE (POE adapter)

همانطور که از نام آن پیداست آداپتور POE یک منبع تغذیه است که برای تامین انرژی مورد نیاز دستگاه های پسیو استفاده میشود. این دستگاه عموما برای دستگاه هایی مثل رادیو وایرلس، اکسس پوینت، تلفن های VOIP، دوربین های IP و تجهیزات بی‌سیم استفاده می‌شود.

بهترین برندهای تجهیزات اکتیو شبکه

در زمینه تجهیزات اکتیو، برند های مختلفی وجود دارد که از لحاظ کیفیت، قابلیت و پشتیبانی در سطح بالایی قرار دارد که برخی از پرفروش ترین آنها عبارتند از:

• Cisco
• Mikrotik
• TP-Link
• Juniper Networks
• Arista Networks
• D-Link
• KDT
• Innoverse
• Ubiquiti
• Hrui

و اما در ادامه به بررسی دقیق تر تجهیزات پسیو می‌پردازیم.

تجهیزات پسیو چیست؟

تجهیزات پسیو (Passive Networking) بر پایه کابل‌ها و کانکتورها طراحی شده‌اند و بدون استفاده از تجهیزات اکتیو داده‌ها را منتقل می‌کنند. در این تجهیزات سیم‌ها به‌عنوان مسیر انتقال سیگنال‌ها عمل می‌کنند. هزینه راه‌اندازی تجهیزات پسیو کمتر بوده و نگهداری آن‌ها نیز ساده‌تر است؛ اما برای شبکه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر ممکن است کارایی کمتری داشته باشد؛ تجهیزات پسیو وظیفه انتقال داده را بر عهده دارند؛ اما قادر به پردازش یا مدیریت داده‌ها نیستند.

این تجهیزات منبع تغذیه جداگانه ندارند و معمولاً برای اتصال فیزیکی دستگاه‌ها در شبکه به کار می‌روند. کابل‌ها، پچ پنل و کانکتورها نمونه‌هایی از تجهیزات پسیو هستند. این تجهیزات به دلیل عدم نیاز به تنظیمات پیچیده و نصب ساده گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای شبکه‌های کوچک‌تر یا با نیازهای محدود هستند. در شبکه‌های بزرگ یا با ترافیک بالا کارایی کمتری نسبت به تجهیزات اکتیو دارند.

انواع تجهیزات پسیو شبکه و کاربرد آنها

تجهیزات پسیو شبکه (Passive Network Equipment) بخش مهمی از زیرساخت‌های شبکه را تشکیل می‌دهند. این تجهیزات به طور مستقیم در انتقال، مدیریت یا مسیریابی داده‌ها دخالتی ندارند؛ اما بدون آن‌ها شبکه نمی‌تواند به‌درستی عمل کند. تجهیزات پسیو وظیفه ایجاد مسیرهای ارتباطی و پشتیبانی فیزیکی از تجهیزات اکتیو را بر عهده دارند و به‌طورکلی بدون نیاز به منبع تغذیه کار می‌کنند.

تجهیزات پسیو شبکه به تجهیزاتی گفته می‌شود که بدون نیاز به منبع تغذیه داده‌ها را در شبکه انتقال می‌دهند.

این تجهیزات شامل کابل‌ها، پچ پنل‌ها، داکت‌ها و رک‌ها هستند که در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم:

کابل‌های شبکه (Cable)

کابل‌ها یکی از اجزای اصلی تجهیزات پسیو هستند که برای انتقال داده بین دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. کابل‌های Cat5، Cat6 و فیبر نوری از رایج‌ترین انواع کابل‌ها هستند که هر کدام بسته به نیاز و محیط شبکه انتخاب می‌شوند.

رایج‌ترین نوع کابل‌ شبکه که به دلیل طراحی خاص خود از تداخلات الکترومغناطیسی جلوگیری می‌کنند Twisted Pair نام دارند. این کابل‌ها در دو نوع بدون شیلد (UTP) و شیلددار (STP) موجود هستند.

پچ پنل (patch Panel)

پچ پنل‌ها وظیفه سازمان‌دهی و مدیریت کابل‌ها در شبکه را بر عهده دارند. این تجهیزات به شما امکان می‌دهند که کابل‌های مختلف را به‌صورت منظم به سوئیچ‌ها و روترها متصل کنید.

رک‌ها (Rack)

رک‌ها برای نصب تجهیزات اکتیو و پسیو استفاده می‌شوند. این محفظه‌ها علاوه بر حفاظت از تجهیزات دسترسی آسان‌تری را برای مدیریت و نگهداری فراهم می‌کنند. رک‌ها محفظه‌های فلزی مستطیلی شکل هستند که تجهیزات اکتیو و پسیو مانند سرورها، سوئیچ‌ها، پچ پنل‌ها و روترها در آن‌ها نصب می‌شوند.

رک‌ها در دو نوع دیواری و ایستاده موجود هستند و از تجهیزات در برابر آسیب‌های فیزیکی محافظت می‌کنند. انتخاب رک مناسب بستگی به تعداد دستگاه‌ها و فضای موجود دارد.

پچ کورد (Patch Cord)

پچ کورد ها کابل‌های کوتاهی هستند که برای اتصال دستگاه‌ها به سوئیچ، روتر یا پچ پنل استفاده می‌شوند. این کابل‌ها در انواع مسی و فیبرنوری تولید می‌شوند و معمولاً برای ارتباط دستگاه‌های نزدیک به یکدیگر کاربرد دارند.

داکت و ترانکینگ (Duct & Trucking)

داکت‌ها و ترانک‌ها محفظه‌هایی از جنس PVC یا مواد مقاوم دیگر هستند که کابل‌های شبکه در داخل آن‌ها قرار می‌گیرند. این تجهیزات علاوه بر حفاظت از کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی به مرتب‌سازی و زیبایی کابل‌کشی کمک می‌کنند.

کیستون (Keystone)

کیستون‌ها قطعات کوچکی هستند که برای اتصال کابل‌های شبکه به تجهیزات مانند پچ پنل، سوئیچ یا سوکت‌های دیواری استفاده می‌شوند. این قطعات باید با نوع کابل و دسته‌بندی آن Cat5e، Cat6، Cat6a و… سازگار باشند.

فیس پلیت (Face Plate)

فیس پلیت‌ها قطعاتی هستند که کیستون‌ها درون آن‌ها نصب می‌شوند و معمولاً روی دیوار یا داکت قرار می‌گیرند. این تجهیزات ظاهر تمیزی به محل اتصال کابل‌ها می‌بخشند و برای مرتب‌سازی و محافظت از کانکشن‌ها به کار می‌روند.

تستر کابل شبکه (Network Cable Tester)

یک دستگاه الکترونیکی است که برای تست عملکرد کابل های شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد. تستر کابل شبکه برای عیب یابی ، تشخیص مشکلات و خرابی کابل‌ها و تست سرعت و کیفیت انتقال کابل ها استفاده می‌شود.

تستر کابل شبکه ابزاری است برای آزمایش و اطمینان از صحت اتصال و عملکرد کابل های شبکه

تستر کابل شبکه دارای سه نوع ساده یا پایه، حرفه ای و فیبرنوری است که کاربردهای مشابه و متفاوتی دارند.

♦♦♦ مطلب پیشنهادی: تستر کابل شبکه چیست و چه کاربردی دارد؟ ♦♦♦

برل شبکه (Brel)

برل یا کوپلر شبکه یک مدل سوکت است که از دو طرف دارای مادگی است و برای اتصال دو کابل به یکدیگر استفاده میشود.

سوکت شبکه (Socket)

سوکت شبکه یک قطعه فیزیکی است که به انتهای کابل شبکه متصل می‌شود، یا به عبارت دیگر سوکت نقطه انتهایی یک ارتباط دو طرفه است. سوکت از یک طرف به کابل شبکه و از طرف دیگر به یک عدد پورت متصل می‌شود. سوکت ترکیبی ازIP آادرس و پورت است که به عنوان درگاهی برای ارسال و دریافت داده ها در شبکه استفاده می‌شود.

بهترین برند های تولید تجهیزات پسیو شبکه

محبوب ترین برندهای تولید کننده تجهیزات پسیو با کیفیت عبارتند از:

• Legrand
• Uni-T
• Nexanse
• Fluke
• Yealink
• Leviton
• Panduit

در ادامه به بررسی تفاوت های تجهیزات Passive و Active شبکه میپردازیم.

تفاوت تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه

تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه دارای تفاوت‌هایی است که چند مورد آن را در زیر ذکر کرده‌ایم:

1. عملکرد: تجهیزات اکتیو قابلیت مدیریت و پردازش داده‌ها را دارند درحالی‌که تجهیزات پسیو تنها داده‌ها را منتقل می‌کنند.
2. نیاز به برق: تجهیزات اکتیو نیازمند منبع تغذیه هستند، اما تجهیزات پسیو بدون برق‌کار می‌کنند.
3. هوشمندی: تجهیزات اکتیو مانند روترها و سوئیچ‌ها قابلیت تصمیم‌گیری و مدیریت ترافیک را دارند؛ اما تجهیزات پسیو تنها زیرساخت انتقال داده را فراهم می‌کنند.

مواردی که بیان شد از جمله مهم‌ترین تفاوت‌های تجهیزات پسیو و اکتیو شبکه است.

تجهیزات شبکه به دو دسته اصلی تجهیزات اکتیو و پسیو تقسیم می‌شوند. تجهیزات اکتیو، مانند روترها، سوئیچ‌ها و مودم‌ها، وظایفی مانند پردازش و هدایت داده‌ها را بر عهده دارند و برای عملکرد خود به منبع تغذیه نیاز دارند. این تجهیزات هوشمند، قابلیت کنترل و مدیریت ترافیک شبکه را فراهم می‌کنند. تجهیزات پسیو نیز شامل ابزارهایی مانند کابل‌ها، کانکتورها و پچ پنل‌ها هستند که بدون نیاز به برق، به انتقال سیگنال‌ها کمک می‌کنند. انتخاب بین تجهیزات اکتیو و پسیو به نیازهای شبکه و سطح کنترل مورد نظر بستگی دارد.

مقایسه تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه در یک نگاه

در جدول زیر می‌توانید تفاوت‌های اصلی تجهیزات پسیو (غیرفعال) و اکتیو (فعال) را ببینید.

جدول فوق تفاوت‌های اکتیو و پسیو شبکه را از نظر تجهیزات، عملکرد، هزینه و … نشان می‌دهد.

سوالات متداول

در پایان به برخی سوالات پرتکرار کاربران توجه نمایید.

1. منظور از تجهیزات اکتیو چیست؟

کلمه اکتیو به معنای فعال است و تجهیزات اکتیو به تجهیزاتی گفته می‌شود که وظیفه پردازش و تقویت سیگنال‌ها و داده‌ها را بر عهده دارد. این تجهیزات نیاز به منبع تغذیه دارند.

2. منظور از تجهیزات پسیو چیست؟

پسیو در لغت به معنای غیرفعال است و پسیو شبکه به تجهیزات فیزیکی گفته می‌شود که برای ارتباط بین سخت‌افزارهای موجود در شبکه استفاده می‌شود و هیچ‌گونه پردازش یا تقویتی انجام نمی‌دهند و صرفاً مسیری برای عبور سیگنال‌ها فراهم می‌کنند.

3. لیست تجهیزات اکتیو کدامند؟

تجهیزات اکتیو شبکه شامل سوئیچ‌ها، روترها، مودم‌ها، اکسس‌پوینت، فایروال‌ها، تقویت‌کننده‌ها، هاب، سرور، بریج و ریپیتر است.

4. لیست تجهیزات پسیو نام ببرید؟

تجهیزات پسیو شبکه شامل کابل‌ها، کانکتورها، پچ پنل‌ها، ترمینال‌ها و جعبه‌های تقسیم، فیلترها، اتصالات فیبر نوری، باکس‌های مدیریت کابل، فیس پلیت، داکت و ترانکینگ، کیستون، پچ کوردها و رک است.

5. تفاوت تجهیزات پسیو و اکتیو شبکه چیست؟

تجهیزات اکتیو و پسیو در نحوه عملکرد و کارایی آنها در شبکه تفاوت دارند. تجهیزات اکتیو به پردازش و مدیریت سیگنال‌ها می‌پردازند درصورتی‌که تجهیزات پسیو یک واسطه برای انتقال و ارتباط سیگنال‌ها و داده‌ها هستند.

نتیجه‌گیری

تجهیزات پسیو و اکتیو هر دو نقش حیاتی در ایجاد شبکه‌های پایدار و امن دارند. دانستن تفاوت های تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه و انتخاب صحیح این تجهیزات و نگهداری مناسب از آن‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد شبکه و افزایش بهره‌وری سازمان کمک کند. برای دستیابی به یک شبکه کارآمد بهتر است از تجهیزات باکیفیت و متناسب با نیازهای خود استفاده کنید و در صورت لزوم با متخصصان شبکه مشورت کنید.

منبع:

• https://www.cbo-it.de/shop/network-infrastructure-active-vs-passive-components
• https://synoptics.co.in/solutions/active-passive-networking